Stream Sterilization - Autoclave

Steam Sterilization มีหลักการทำงานคือ สิ่งที่ต้องการทำให้ปราศจากเชื้อสัมผัสกับไอน้ำโดยตรง ที่อุณหภูมิและความดันที่กำหนด และในระยะเวลาที่จำเพาะ ดังนั้นจะมีพารามิเตอร์ 4 ตัวที่ส่งผลต่อการทำให้ปราศจากเชื้อด้วยความชื้น คือ ความชื้น ความดัน อุณหภูมิ และเวลา มีกลไกการฆ่าเชื้อคือ ความร้อนชื้นจะทำลายจุลชีพโดยทำให้เอนไซม์และโครงสร้างโปรตีนจับตัวกันเป็นก้อนถาวรและเสื่อมสภาพ

สิ่งที่นำมาทำให้ปราศจากเชื้อด้วยวิธี Steam Sterilization ต้องทนต่อความร้อน และความชื้น

Autoclave เป็นเครื่องที่ใช้ทำให้ปราศจากเชื้อโดยใช้ความร้อนชื้น

Autoclave โดยพื้นฐาน มี 2 ประเภท คือ gravity displacement autoclave และ high-speed prevacuum sterilizer

gravity displacement autoclave หลักการคือไอน้ำจะเข้าห้องนึ่งฆ่าเชื้อ ไปแทนที่อากาศ และดันอากาศออกจากหม้อนึ่งผ่านทางช่องระบายอากาศเมื่อความดันเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งอากาศจะเป็นตัวกั้นไม่ให้ไอน้ำสัมผัสห่ออุปกรณ์ได้อย่างทั่วถึง ซึ่งจะมีผลต่อการทำให้ปราศจากเชื้อ ดังนั้นจะต้องขจัดอากาศออกจากช่องนึ่งให้หมด และจัดเรียงห่ออุปกรณ์ให้เหมาะสม โดยหลักๆจะใช้ฆ่าเชื้อ laboratory media (เช่นอาหารเลี้ยงเชื้อ), น้ำ, เภสัชภัณฑ์, ขยะทางการแพทย์ที่ถูกควบคุม, และสิ่งที่ไม่มีรูพรุน ซึ่งผิวของวัตถุสัมผัสกับไอน้ำโดยตรง ส่วนวัตถุที่มีรูพรุน หม้อนึ่งฆ่าเชื้อชนิดนี้จะใช้เวลาที่ไอน้ำแพร่ผ่านไปสู่วัตถุที่มีรูพรุนนานขึ้น เนื่องจากการกำจัดอากาศที่ไม่สมบูรณ์

high-speed prevacuum sterilizer ใช้หลักการเหมือนกับ gravity displacement autoclave จะต่างกันตรงที่ high-speed prevacuum sterilizer มี vacuum pump ทำให้แน่ใจว่ามีการกำจัดอากาศออกจากหม้อนึ่งก่อนที่ไอน้ำจะเข้า โดยข้อดีของการใช้ปั๊มสุญญากาศคือไอน้ำสามารถแทรกซึมได้เกือบจะในทันทีแม้ในวัสถุที่มีรูพรุน