Swing-out rotor และ fixed-angle rotor ใน Centrifuge

Swing-out rotor และ fixed-angle rotor ใน centrifuge ต่างกันอย่างไร? และการใช้งานแบบไหนที่เหมาะสมกับ swing-out rotor แบบไหนเหมาะสมกับ fixed-angle rotor.

Fixed-angel rotor
Swing-out rotor

Fixed-Angel rotor

การออกแบบ
  • หลอดตัวอย่างจะถูกยึดไว้ที่มุมคงที่ (มักอยู่ที่ประมาณ 25°- 40°) ตลอดการทำงานของเครื่องปั่นเหวี่ยง
  •  ตัวอย่างจะเคลื่อนตัวไปยังด้านข้างของหลอดตามแรงเหวี่ยง
การใช้งานที่เหมาะสม
  • การตกตะกอนอย่างรวดเร็ว (Fast pelleting): เหมาะสำหรับการแยกตะกอนอย่างรวดเร็วหรือการแยกที่ไม่ต้องการความละเอียดของชั้นมากนัก เช่น การปั่นเพื่อแยกเซลล์จากสารละลาย
  • การใช้งานที่ต้องการความเร็วสูง: เหมาะกับการใช้งานที่ต้องใช้ความเร็วสูง (High-speed centrifugation) เนื่องจากมุมที่ตายตัวทำให้เครื่องมีเสถียรภาพมากขึ้น
  • การใช้งานที่ต้องการการแยกที่เร็วและประสิทธิภาพสูง: เช่น การปั่นเพื่อแยกสารชีวโมเลกุลหรือโปรตีนที่ต้องการความเร็วสูง
ข้อดี
  • สามารถใช้งานได้ที่ความเร็วสูงมาก
  • เหมาะสำหรับการตกตะกอนอย่างรวดเร็ว
  • ลดเวลาการปั่นเหวี่ยงลงเมื่อเปรียบเทียบกับ swing-out rotor
ข้อเสีย
  • การแยกชั้นอาจไม่ชัดเจนเท่ากับ swing-out rotor เนื่องจากตัวอย่างจะไม่กระจายในแนวนอน

Swing-out rotor

การออกแบบ
  • หลอดที่ใส่ตัวอย่างจะอยู่ในตำแหน่งตั้งตรงเมื่อเครื่องไม่ทำงาน และจะแกว่งออกมาเป็นแนวนอนในขณะที่เครื่องทำงานด้วยแรงเหวี่ยง
  • มีการเปลี่ยนตำแหน่งจากแนวตั้งเป็นแนวนอน ซึ่งช่วยให้ตัวอย่างกระจายตัวออกตามแรงเหวี่ยงในแนวระนาบ
การใช้งานที่เหมาะสม
  • การแยกสารที่เป็นชั้นๆ (Layer separation): เหมาะสำหรับการแยกสารที่ต้องการให้ชั้นของสาร (เช่น ของเหลวที่มีความหนาแน่นต่างกัน) แยกออกจากกันอย่างชัดเจน เช่น การแยกเลือด (เลือดแดง, พลาสมา) หรือการแยกสารที่มีความถ่วงจำเพาะต่างกัน

  • การตกตะกอน (Pelleting): ใช้ในการแยกตะกอนหรือสารที่มีความเข้มข้นมาก (เช่น เซลล์หรือแบคทีเรีย) ซึ่งต้องการการแยกอย่างละเอียด

  • การใช้งานที่ต้องการแยกตัวอย่างเป็นแนวนอน: การแยกตัวอย่างที่ต้องให้ตัวอย่างแพร่กระจายอย่างสม่ำเสมอเป็นแนวนอน

ข้อดี
  • ให้การแยกชั้นที่ชัดเจนและละเอียด
  • เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการแยกชั้นตัวอย่างให้เป็นระเบียบ
ข้อเสีย
  • ไม่เหมาะสำหรับการใช้ในความเร็วสูงมากๆ เนื่องจากการแกว่งของ rotor อาจทำให้เครื่องปั่นเหวี่ยง (centrifuge) เกิดความไม่เสถียร

สรุปความแตกต่างการใช้งาน
  • Swing-out rotor เหมาะสำหรับการแยกสารที่ต้องการชั้นที่ชัดเจน และต้องการให้ตัวอย่างกระจายตัวในแนวนอน เช่น การแยกชั้นของเลือดหรือของเหลวที่มีความหนาแน่นแตกต่างกัน
  • Fixed-Angle rotor เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการความเร็วสูงและการตกตะกอนที่รวดเร็ว เช่น การแยกเซลล์หรือโปรตีนในขั้นตอนที่ไม่จำเป็นต้องแยกชั้น